Kuran'da mecaz yoktur.Hele birde Kuran'da şiirsel bir mecaz
arayanlar tamamen hayal kırıklığına uğrarlar.Ama nasıl olur?Kuran'da
müteşabih ayetler var diyenler yazının son kısmına baksınlar.
Kuran'da mecaz yoktur,çünkü Kuran kolay anlaşılabilirlik(mubin) amacını
gütmektedir.Oysa mecaz zor anlaşılan bir şeydir.Mecaz mubin
değildir,ona zıttır.Kuran karşısındaki kitlenin cahil ve ümmi olduğunu
bilmektedir.Ümmilerin kolayca anlamasına uygun anlatımlardan oluşur.
Allah ümmilere kendi içlerinden bir peygamber yolladı.Onlara hikmetli kitaptan ayetler okur.Ve onlara öğretir-Cuma 2
Bu ümmi muhatapların kolayca anlayabileceği açık anlatımdan(mubin) yanadır Kuran.
Kuranı senin lisanınla(Arap lisanıyla) kolaylaştırdıkki;onunla inatçı bir kavmi uyarabilesin-Meryem 97
Ataları uyarılmamış ve bu sebeple gaflet(bilgisizlik) içinde kalmış bir kavmi uyarabilmen amacıyla onu indirdik-Yasin 6
Kuran mecazın şiirsel olduğunu ve anlaşılmasının karışık olduğunu
biliyor.Şairsel ve şiirsel anlatımdan uzak durmaktadır:ki o zamanda Arap
şiiri mecaz üzerine kuruluydu.
O bir şairin sözü değildir.Ne kadar az îman ediyorsunuz?-Hakka 41
O şiirsel(şairane) bir söz değildir.Ne kadar az îman ediyorsunuz?-Hakka 41
Ve şairlik abartılı ve kötü bir anlatım tarzıdır Kuran'a göre:
Ve şairlere uymak sadece azgınlıklara(aşırılıklara) sebep olur-Şuara 224
Ve şairler abartılı ve hayali olanın peşindedirler-Şuara 225
Kuran kendini mübin(açık anlatımlı) olarak görür.
Bunlar,apaçık(mubin) Kitab’ın âyetleridir.-Şuara 2
Mecaz asla mubin(apaçık,anlaşılabilir) değildir.Şiirsel mecaz mubin değildir.
Biz
o peygambere şiir öğretmedik. Şiir ona yaraşmazdı da. Ona
vahyedilen,bir öğütten(zikra) ve apaçık(mubin) bir Kur´an´dan başka şey
değildir-Yasin 69
Ve onu emin bir ruh indirdi-Şuara 193
Uyarıcılardan olabilmen için-Şuara 194
Apaçık Arap lisanıyla-Şuara 195(Bi lisânin arabiyyin mubîn)
Yani peygamberin görevini yapabilmesi için apaçık bir Arapça anlatıma ihtiyaç vardır.Oysa mecaz bunun tam tersidir.
Eski
tefsirciler Şuara(şairler) suresine bakarak;şiirsel mecazcılıkla açık
ve kolay anlatımı(mubin) birbirinin zıttı saymışlardır.Ve bu konuda
gayet haklılardır.
Korunabilmeleri için pürüzsüz Arapça'nın dışında indirmedik-Zumer 28
Buradaki pürüzsüz anlatım mecazın tersidir.Mecaz pürüzsüz anlatım değildir.
Ve Kuran'ın yazılış amacına terstir mecaz.Çünkü o ümmi ve bedevilere
öğüt vermek için yazıldı.Onun için kolay anlaşılabilir olmalıdır.
Öğüt olabilmesi için Kuran'ı kolaylaştırdık-Kamer 32
İşte bunlar kitabın ayetleridir ve Kuran apaçık hale getirilmiştir-Hicr 1
Üstelik
muhataplarının kolayca anlayamadıkları konularda mecaza baş vurmaz.Bunu
anlamaya ilminiz yetmez der geçer.Tarzı ve üslübu budur.
Sana ruhu soruyorlar.Deki rabbimin emri budur:sizin ilminiz onu anlamaya yetmez-İsra 85
Ve
Kuran geçmişin olaylarını anlatırkende;gerçek kişilerin gerçek olayları
olarak verir bunları.Masalsı bir mecazcılık kullanmaz.
Sana Zülkarneyn hakkında soru soruyorlar. De ki:“Size ondan gerçek bir anı(zikra) okuyacağım.”-Kehf 83
Zikra/zikre:gerçekleşmiş bir olayı gerçek bir şekilde anımsatmak demektir.
Kuran
kendisini masal olmaktan uzak görür.Kendisine masal muamelesi
yapılmasına kızar.Kendisiyle ilgili masal yakıştırması yapılmasını asla
kabullenmez.Bunları gerçek olaylar olarak sunar.
Yine onlar dediler ki: (Bu âyetler), onun, başkasına yazdırıp da kendisine sabah-akşam okunmakta olan, öncekilere ait masallardır.Furkan 5
Andolsun ki, bu tehdit bize yapıldığı gibi, daha önce atalarımıza da yapılmıştır. Bu,öncekilerile ilgili masallardan başka bir şey değildir.Neml 68
Ve o kendisini muhkem olarak görür.Muhkem/Mu-hüküm:açık
ve anlaşılır kararlar,kesin sonuç bildiren
kararlar.Hakimlik(hükümcülük) yapmmak için açık ve kesin sonuç lazımdır.
Bu kitap muhkem(kesin anlamlı) kılındı.Ayetleri ayrıntılı ve açık hale getirildi....Hud 1
Kitabın ana kısmını muhkem(kesin anlamlı) ayetler oluştururlar.Kitabın az bir kısmıysa müteşabihtir....Ali İmran 7
Mu-teşbih:yani benzetme,yani eğretileme.Buda o zamanki Arap ümmilerin kolayca anlayacağı basit benzetmelerdir.
Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir-Fetih 10
Yani Allah'ın yaptırım gücü onların yaptırım gücünün üzerindedir.
Allah'ın ipine sımsıkı sarılın....Ali imran 103
Yani Allah'ın yolladığı ilkelere sımsıkı sarılın.Yani burada sadece basit eğretileme vardır.Eğretileme=benzetme amacı güdülerek,sözün başka bir söz yerine kullanılması suretiyle yapılan söz sanatı.
*Teşbih (Benzetme):Anlatımı
güçlendirmek amacıyla, aralarında ortak nitelik bulunan iki varlık ya
da kavramdan,ortak nitelik yönünden güçlü olandan zayıf olana aktarma
yapılmasıdır.
*Mecaz:Bir sözcüğün gerçek anlamından bütünüyle uzaklaşarak kazandığı yeni anlamlarla yapılan edebi sanattır.
